De swimster - Leeuwarden City of Literature

Tekst: Pia Prezelj | Oersetting: Martsje de Jong | Yllustraasje: Ema Koba

De drip waard grutter, swierder tusken Hast it kâld en Net dûke, waard hieltyd tsjokker, krekt as pudding, bytsje mear, lyts bytsje mear, en makke him doe los fan ’e hakke, hingjend oer de râne, en rekke it beton.

Op dizze oere is it meastentiids rêstich, alteast relatyf sprutsen, genôch, net rêstich genôch foar de sprongen en de swimslaggen dy echte, folle, sterke, foar de ljochtflitsen tusken it sykheljen troch, dêr’t wat is en wat wêze kinne soe him yn fernauwet, foar it ferlies yn wietichheid, yn lytse stikjes blêden en gers dy’t oer de boaiem fan it swimbad tommelje. 

Op dizze oere kaam se meastentiids oerein fan it ferwaarme plestik fan har lisstoel en rûn se lâns de line dy’t him útstrekte oer de noardkant fan it swimbad, hielendal oan ’e frieskiste ta dêr’t se in iislolly útsocht, mei as gefolch dat de swietichheid lâns har fingers dripte en dy plakkerich waarden, sadat se op in bankje sitten gean moast, eagjend lâns de parasollen fan dêr’t aloan wer miggen op harren buken lânen, en ek op ’e druven dy’t op it gers goaid wiene om’t se yn ’e tassen plette waarden ûnder it gewicht fan ien as oare krêm, fochtynbringende, fersêftsjende, beskermjende, foaral dat lêste, want wy kinne ússels tsjin fan alles en noch wat beskermje, tocht se, tsjin in hiel soad dingen, dêr binne wy goed yn, dêr ha wy gâns metoaden, prosessen en meganismen foar ûntwikkele, mijen en previnsje ha wy op it ôfmêdzjende ôf ûnder de knibbel.

Ek dizze kear soe se troch it ûndjippe wetter rinne, har fuotten ôfkuolje litte en wiete spoaren efterlitte foar oaren dy’t, krekt as sy, binnen it oere tasprutsen wurde soene, Pardon, mefrou, ik wit net oft jo it witte, mar ik moat jo yn it ûnthâld bringe dat wy om sân oere slute, soe de jonge sizze dy’t foar syn nije scooter wurke, en ek dizze kear soe se in iislolly útkieze, in skoftsje nei de ploaien fan ’e parasollen stoarje, har spul ynpakke en nei hûs weromgean, lâns in paad dat se mei de eagen ticht fytse kinne soe, nei romten dêr’t it wetter in fine stream is, ûntdien fan syn ôfmjittingen, beheind fan krêft, mar dochs feilich is, hold se harsels foar, want feiligens ferget opoffering, feiligens komt op it foarste plak, dat ha se har dochs altyd bybrocht.

Se gie op ’e side lizzen, probearre net te tinken oan Net dûke en oan alle druven, besocht inkeld oan it tsjuster te tinken, dy’t read-oranje waard as se har eagen sleat en de holle nei de sinne draaide. De drip rekke it beton – en dêrnei noch ien en noch ien.

Om yn sliep falle te kinnen stelde se har foar hoe’t se weisonk yn it wyt fan ’e lisstoel, mar dy wie ynienen hurd en skerp en se paste der net hielendal yn, it die sear har sear yn ’e side en yn it skouder. Jo sille deroan wenne moatte dat jo jin wat ûnnoflik fiele, kaam har fan efter it read-oranje te binnen, brocht se har de frou yn it sin dy’t de wanten útdie middenmank al dy kabels en knoppen en sondes en skermen, glimkjend, kalm, geskikt foar sokke mominten, ommers, wa wol der no gjin bliere boal.

Se gie sitten, tilde de plestik rêchleuning op en line efteroer. Rjochts fan har strekte in oar him út oer de râne fan it swimbad, joech wat troch en sei wat tsjin immen. Juster noch soe se harke hawwe, him mooglik tsjinholden hawwe, mei him praat hawwe, Moarn sil it blykber reine, mar no like alles sa lyts, sa ûnbetsjuttend neffens har faze, krige se te hearren, as wie it wat dêr’t se ier as let fan opknappe kinne soe, De measten fan jim miene dat it allinnich moarns foarkomme kin, om’t it moarnsmislikens neamd wurdt, mar kinst ek oerdeis en nachts mislik wêze, jo sille der oan wenne moatte dat jo jin wat ûnnoflik fiele.

Yn ’e ploaien fan ’e parasollen, dy’t se sa graach beseach en dêr’t se motiven en ritmes yn socht, seach se hjoed mar ien ding: har ôfsûndering út it fertroude. Dat hinne en wer wapperjen yn ’e wyn wie net langer har eigendom, likemin de rûtine dy’t sy troch de jierren hinne fersterke hie, ferheftige, likemin har famkeseftigens dy’t se oant no ta diele kinnen hie mei oaren, en dy’t ek oaren yn har kweekten as nôtieren om rispje te kinnen, en dy’t se sels ek kweekte, as sieraad droech, har taeigene, fol grutskens. Se seach nei de famkes dy’t om it swimbad hinne draafden, mei liven dy’t sa ôfgryslik op har eigen liif liken, oansjenlik mar dochs net hielendal, en se besefte dat dit allegear foarby wie. Der wie wat yn har dat swierder en tsjokker waard, mar doe’t se einlings oerein kaam om har út te rekken, seach de jonge dy’t foar in nije scooter wurke har lykas altyd oan, hy knikte tsjin har lykas altyd, ûnder soartgenoaten, tocht se – sy wie dit en dat tagelyk, twa liven, it lege en it folle, beide like ûnwerklik, it iene net-mear en it oare noch-krekt-net. Se wist dat se meikoarten kieze moatte soe foar ien fan dy liven, foar in weromkear dy’t noait mear echt mooglik wie, of foar dat wat se likemin beneame koe as woe, want de klank allinnich soe ek in foarm fergje, en dy foarm soe har opeaskje. Mar no noch net – hjoed noch net.

Ferdûbele pakte se har swimbril en waggele nei it swimbad. Mei it wetter oan ’e skouders ta flibe se op ’e glêzen en wreau se justjes yn, spande it bandsje en luts it oer har sliepen, sykhelle djip, bytsje mear, lyts bytsje mear, en treau har ôf fan ’e râne. Under op it blauwe dûnsen lytse stikjes blêden en gers tusken har swimslaggen troch. Ut frije wil, sa like it.

Pia Prezelj (1995, Slovenië) wie ien fan ’e skriuwers dy’t fia Leeuwarden UNESCO City of Literature meidie oan it programma Lytse talen fan literêr festival Meet Me at the Lighthouse op Skiermuontseach. Se is skriuwer, oersetter en sjoernalist foar de kultuerseksje fan Delo, it grutste nasjonale deiblêd fan Slovenië. Dit jier ferskynde har debútroman Težka Voda.

Ema Kobal (1997, Slovenië) yllustrearret en makket printen. Op dit stuit docht se har master oan de keunstakademy yn Ljubljana. Se hat in boartlike styl dy’t faak de humor fan it deistich libben oan it ljocht bringt. Kobal kreëarret yn har wurken mikrowrâlden, dêr’t se har net allinnich yn konsintrearret op ’e mannichte, mar ek op it yndividu.