Wijk It Fûgellân in Dokkum kreeg een stem; een stem van wie hier leeft, woont en droomt. Op gevels in de wijk verschenen zinnen: eenvoudig, persoonlijk, bijzonder. Niet alleen om te lezen, maar om gevoeld te worden. Het is de nieuwste toevoeging aan Pratende Bouwurken, het poëtische project van Over de Drempel, dat door Fryslân reist en woorden van bewoners zichtbaar maakt in de openbare ruimte.
De zinnen in Dokkum ontstonden uit ontmoetingen in de bibliotheek, waar bewoners met elkaar spraken over thuis, verbinding en ergens bij horen. Dichter fan Fryslân Arjan Hut en stadsdichter van Leeuwarden Marrit Jellema begeleidden de deelnemers bij het schrijven van teksten, soms zacht, soms onderzoekend, soms vol verlangen naar een thuis. Nu keren die woorden terug, op de muren van hun eigen buurt.
De gevels veranderen in een uitnodiging: om even stil te staan, te lezen of een gesprek te beginnen. Niet over de stenen, maar over wat er tussen de muren leeft. “Wat is thuis voor jou?” lijkt de muur te vragen en de wijk luistert. Samen met zo’n twintig bewoners wandelden de deelnemers en initiatiefnemers langs de huizen aan de IJsvogel, Kievitstraat en Kwikstaart, waar de eerste vier dichtregels van Pratende Bouwurken te lezen zijn. De gesprekken onderweg waren minstens zo waardevol als de woorden op de muren. Voor veel bewoners werd het een bijzondere ontmoeting met de schrijvers van ‘hun’ zin.
“Dus jíj hebt die mooie zin geschreven!” riep mevrouw Michon enthousiast toen Zee Postmus haar gedicht voordroeg. “Weet je dat we vroeger in Indonesië ook een schommelstoel hadden? Daarom riep jouw zin meteen beelden bij me op.” Zee glimlachte: “Weet u dat ik eigenlijk nooit op die van mij zit?”
Ook Madelon deelde haar ervaring: “Ik ben al drie keer aangesproken over de zin op mijn muur. De één vindt het mooi, de ander zegt: ik snap er niks van. Terwijl: Thuis kan een mens zijn. Thuis kan een dier zijn toch niet zo moeilijk lijkt.” Binnenkort krijgt ze haar hulphond Leentje, misschien dat de buurt die zin dan nóg beter begrijpt.
Baukje Fokkema zei ontroerd: “Ik bliuw mar leaver thús, tink ik altyd… mar wat bin ik bliid dat Anneke my hjir mei hinne frege hat.” Haar woorden over fietsen langs de zee raakten niet alleen haarzelf, maar ook iedereen die luisterde.
Na de wandeling namen bewoners en initiatiefnemers de tijd om elkaar verder te ontmoeten in de bibliotheek om verhalen te delen, koffie te drinken en te praten over hoe waardevol woorden kunnen zijn.
Een reizend project met Friese wortels
Pratende Bouwurken verscheen eerder in onder andere Leeuwarden, Sneek, Stiens, Heerenveen en Harlingen, steeds met zinnen uit de gemeenschap zelf. De woorden in Dokkum voegen daar een nieuwe stem aan toe. Elke plek brengt zijn eigen verhaal, zijn eigen toon.
Een zin op de muur, een gevoel in de straat
De zinnen in Dokkum zijn geen versiering, maar spiegels. Ze herinneren voorbijgangers eraan dat ieder huis een verhaal kan dragen, en dat één enkele zin genoeg kan zijn om mensen dichter bij elkaar te brengen.
Leonie van Thús Wonen hielp bij het vinden van geschikte woningen en betrokken bewoners. “Het mooiste vind ik dat de teksten echt iets losmaken,” vertelt ze. “Sommige mensen vinden het prachtig, anderen niet, maar het zorgt er wél voor dat mensen met elkaar in gesprek gaan – van jong tot oud. Dat maakt het bijzonder.”
Het project is een initiatief van Marrit Jellema en Arjan Hut en wordt uitgevoerd door Over de Drempel en Writer’s Block, met steun van Arcadia en de gemeente Noardeast-Fryslân. De zinnen werden aangebracht door Annabel Adema en Sterre van Bommel. Dankzij de inzet van bewoners en lokale partners zoals Thús Wonen en de Bibliotheek Dokkum krijgen woorden een zichtbare plek in het straatbeeld en in het gesprek van alledag. De resterende vier zinnen worden naar verwachting volgend jaar geplaatst.
Foto’s: Marc de Fotograaf
