Portretten fan literêr oersetters

Pieter Lamberts | Oersetter Spaansk/Katalaansk – Nederlânsk

As Limboarger is er tige ûnder de yndruk fan it omtinken dat der is foar It Frysk yn ús provinsje. ‘It leart my dat it de muoite wurdich is om in taal te behâlden en troch te jaan.’ Pieter learde yn syn jonge jierren al Gryksk, Latyn, Ingelsk, Frânsk en Dútsk. Hy studearre Nederlânsk, die noch in stúdzje Spaansk, kaam dêrtroch yn oanrekking mei it fak as lektor en waard sa oersetter. Op in fakânsje yn Barcelona makke hy freonen dy’t Katalaansk praten. ‘It klonk hiel yntrigearjend; koarte wurden, moaie klanken.’ Ek dy taal learde er.

Yn 18 jier tiid sette hy 18 romans oer, foaral út it Katalaansk. ‘Wat it wurk fan in oersetter ynhâldt, witst pas ast dermei oan ’e slach giest. Ik ha yn myn wurksum libben in soad rollen hân; as sjoernalist, redakteur, einredakteur en lektor.’ Yn fergeling mei de sprints dy’tst yn dat wurk lûkst, is oersetten it rinnen fan in maraton.’ In nije generaasje oersetters stiet dêr noch net drekt om te springen, hat Pieter it idee, ‘mar ik ferwachtsje dat AI in soad fan it wurk oernimme sil nei myn generaasje.’

Martsje de Jong | Oersetter Sweedsk/Deensk/Ingelsk/Nederlânsk – Frysk

Kompjûters sille nea it wurk fan in oersetter oernimme kinne, tinkt Martsje. ‘Hoe’t in tekst klinkt ast him lûdop útsprekst, dat kin in masine net witte,’ seit se. ‘It ritme fan in sin, alliteraasjes, it boartsjen mei wurden en der gefoel yn stopje, dat is minskewurk. Oersette is in fak, it is hiel wat oars as eat fan de iene nei de oare taal transportearje.’

‘As Friezen binne wy twatalich, mar as oersetter merk ik dat ik yn it Nederlânsk folle minder linich bin. It Frysk is my eigen, yn alles. It is myn memmetaal, in part fan wa’t ik bin. En earlik, it Nederlânske boetseart gewoan net sa lekker. It fielt as kâlde klaai. Taal is emoasje en de boaiem ûnder ús identiteit.’

Foar Lyts gelok sette Martsje in tekst oer van Preston Losack. ‘Der sit in prachtich boadskip yn oer lyts gelok, datst dêr hielendal net safolle foar nedich hast. Wat dat oanbelanget bin ik ek in gelokskiter. Ik doch it wurk dat by my past, en mei alle dagen kreatyf mei teksten oan de slach. Mear haw ik net nedich.’

Brenda Lelie | Oersetter Letsk – Nederlânsk

‘Oersette is mear as snappe wat der stiet en dat yn in oare taal opskriuwe,’ wit ek Brenda Lelie. ‘Bist ferantwurdlik foar de wurden dy’tst oan it ferhaal fan in oar joust.’ Se ûnderfûn dat persoanlik mei har (en it!) earste oersette Letske boek. Dat waard fuortdaliks nominearre foar de Europeeske Literatuerpriis. ‘Hiel bysûnder, want noch net ien yn Nederlân koe dy skriuwer. Miskien soe it wol in flop wurde, ek foar my. Mar it hat krekt in hiel soad fraach kreëarre.’

Brenda wennet sûnt 2021 yn Letlân, dêr’t de stêd Tukums City of Literature is. ‘Ik fiel my as oersetter ek in lyts bytsje ambassadeur fan de Letske taal en literatuer. It Letsk is in hiel unike taal. In soad minsken tinke dat it op Russysk liket, mar dat is net sa. It is in Baltyske taal en dêr binne der noch mar twa fan op ’e wrâld: it Letsk en it Litousk. It hat wol wat eksoatysk, of heimsinnichs miskien. Hjir brûke se folle minder wurden foar wat se sizze wolle. Dat makket de boeken wol 35% minder tsjok as de Nederlânske oersetting.’

Alyssia Sebes | Oersetter Spaansk – Nederlânsk

As bern lies Alyssia in soad oarspronklik Sweedske berneboeken. ‘Foaryn stie dan “oerset troch”. Ik wie nijsgjirrich nei wat dat betsjutte. Dêr waard dúdlik in siedsje plante.’
Nei drokke banen yn ferskillende brânsjes goaide se it roer om rjochting dat siedsje. Twa jier lang gie se elke freedtejûn nei skoalle om it oersettersfak te learen. Yn 2019 studearre se ôf. Alyssia set sûnt dy tiid út it Spaansk wei oer nei it Nederlânsk.

Foar Lyts gelok mocht se twa teksten oersette. De earste ferskynde al op dei 4 fan it projekt. “Like moai as ludyk” seit de tekst, dy’t op nûmerplaten harren rûnte makken. Dêrefter skûlet in ferhaal oer lyts gelok fan Paulina Flores. Har twadde oersette tekst foar Lyts gelok is fan Jazmina Barrera. Dêrmei is in sirkel rûn foar Alyssia. ‘Ik kaam har tsjin by myn earste oersetprojekt. Har teksten hawwe it begjin fan myn wurk west. Myn dream wie in boek fan har oer te setten. Seis jier letter is dat slagge, it boek is dit jier útkommen. Hiel moai om fan har hân foar Lyts Gelok noch in kear oer te setten!’