In het Leeuwarden Visitor Center (in Obe, Oldehoofsterkerkhof) en op zoveel mogelijk locaties van Sprekende stenen kun je een folder met plattegrond ophalen. De tekst lees je ook hieronder. Voor de Friese en Engelse versie verander je de taalkeuze van de site. Wil je reageren of heb je een mooie foto gemaakt? Tag @sprekendestenenlwd op Instagram of laat er een bericht achter.
Wat is Sprekende stenen?
Soms zie je iemand die best wel mee wil doen, maar niet weet hoe. Misschien ken je het zelf wel. Wat doe je dan? Voor dit literatuurproject zijn schrijvers in gesprek geweest met mensen die door verschillende oorzaken in aanraking zijn gekomen met eenzaamheid. Dat heeft een aantal innemende verhalen en gedichten opgeleverd. Je vindt ze in de binnenstad van Leeuwarden.
Acht fraai vormgegeven stenen gezichten hangen aan de gevels van verschillende panden. Aan de zijkanten vind je een QR- code. Door deze te scannen, laat je ze spreken. Ontdek met de plattegrond in de folder waar de stenen te vinden zijn en wandel zo een eigen route van verhaal naar verhaal. Of ga naar de ontmoetingsbank. Wie weet tref je daar ook iemand met een verhaal.
Wat is eenzaamheid eigenlijk?
Elk mens maakt het wel eens mee: een gevoel van gemis. Een situatie waarin je als mens je verhaal niet meer kan delen met anderen of je niet verbonden voelt. Eenzaamheid hoort deels bij het leven, maar natuurlijk wil ieder mens er ook toe doen. Je hebt verschillende vormen van eenzaamheid. Vooral sociale eenzaamheid is bekend. Dan heb je een tekort aan betekenisvol contact met anderen. Daarnaast is er ook emotionele eenzaamheid, waarbij je een hechte band met iemand mist. En existentiële eenzaamheid, waarbij zingeving ontbreekt in je leven.
Kracht van literatuur
De kracht van literatuur is onder meer dat je even een ander leven kan leiden. Met alle bijbehorende gedachten, verwachtingen, dwalingen, emoties en dilemma’s. Verhalen en gedichten confronteren ons met het bestaan zelf, met het mens-zijn. Hoe is dat: een vreemdeling zijn, iemand die verlies heeft meegemaakt, iemand die niet zichzelf kan zijn vanwege zijn seksuele geaardheid? En hoe ga je ermee om? Met verhalen en gedichten wil Sprekende stenen eenzaamheid tastbaar en begrijpelijk maken. Ga op pad en ontdek literatuur die je blik verruimt en de wereld – hopelijk – een beetje mooier maakt!
Meertaligheid
Meertaligheid is de dagelijkse werkelijkheid in Leeuwarden en Fryslân. Daarom zijn de verhalen en gedichten in verschillende talen te beluisteren: Fries, Nederlands en Engels.
Over het ontstaan
Sprekende stenen is in 2022 begonnen als project van het programma Over de drempel. Dit is de titel van de aanpak tegen eenzaamheid in de gemeente Leeuwarden. Over de drempel maakt ook deel uit van de nationale aanpak Eén tegen eenzaamheid van het ministerie van VWS.
Leeuwarden is sinds 2019 UNESCO City of Literature en maakt daarmee deel uit van een wereldwijd netwerk van literatuursteden. Met deze titel willen Leeuwarden en Fryslân investeren in een professioneel literair klimaat, een internationaal netwerk en het zo toegankelijk mogelijk maken van literatuur.
Kunst in de openbare ruimte
Naast de verhalen en gedichten kun je ook nog eens genieten van prachtige beelden. Het project heeft bij de uitreiking van de Vredeman de Vriesprijs voor vormgeving 2024 de LC-publieksprijs gewonnen. Bovendien was er voor dit project een eervolle vermelding van de jury.
Jury Vredeman de Vriesprijs: Een project dat de openbare ruimte op een subtiele maar doordachte manier verrijkt. Vanaf het begin is duidelijk dat het project stevig verankerd is in zijn omgeving. Hoewel de vormgeving en de impact ervan op de omgeving bescheiden lijken, is er iets aan de eenvoud dat ontroert. Dit project weet in zijn bescheidenheid diepe verbindingen te leggen, zowel met de omgeving als met de mensen die de stenen tegenkomen.
Ineke van der Blom (ontwerp/vormgeving) en Sytse Jansma (concept/curator) hebben dit project in opdracht van Leeuwarden UNESCO City of Literature ontwikkeld.
Legenda bij de plattegrond
- Jongerenwerk Jimmy’s | Jimmy’s Leeuwarden is een plek van welzijnsorganisatie Amaryllis voor en door jongeren. Jongeren kunnen er fysiek en online terecht met al hun vragen en ideeën. Bij Jimmy’s kunnen jongeren elkaar ontmoeten, samenwerken en uitgedaagd worden hun talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen.
- Theatergezelschap Tryater | Tryater is sinds 1965 hét meertalige theatergezelschap van Fryslân en maakt deel uit van de landelijke culturele basisinfrastructuur. Tryater speelt zijn actuele voorstellingen op scholen en in theaters, maar vooral op onverwachte plekken. Voor jong en oud, voor Fries en niet-Fries. Altijd dicht op de huid van het publiek.
- Smoel Kunstwerkplaats | Smoel Kunstwerkplaats is een werkplek voor mensen met een beperking. Er worden prachtige werken gemaakt op allerlei manieren. Ook organiseren ze regelmatig creatieve activiteiten en doen mee aan exposities en kunstroutes. De werken kunnen bij hen gehuurd of gekocht worden.
- dbieb | In deze voormalige gevangenis is nu een moderne bibliotheek gevestigd. dbieb is de meest openbare plek van stad en dorp waar je zonder drempel naar binnen kunt lopen. Om inspiratie op te doen, om te lezen, te ontdekken, te leren of om mensen te ontmoeten.
- Campus Fryslân | Dit prachtige gebouw is een unieke faculteit van Rijksuniversiteit Groningen, waar wetenschappelijke vraagstukken op het gebied van economie en maatschappij multidisciplinair benaderd worden door (internationale) studenten, promovendi en gerenommeerde onderzoekers. Het is de missie van de universiteit om lokale oplossingen voor mondiale uitdagingen te vinden.
- De Haniahof | De Haniahof is een culturele broedplaats waarin diverse kunstenaars, Grafisch Atelier Friesland en sinds 2018 Kunstruimte H47 zijn gevestigd. Een plek waar kunstenaars, zowel regionaal, nationaal als internationaal samenkomen, elkaar inspireren en exposeren.
- Boekhandel Van der Velde | In deze boekhandel kun je naar hartenlust genieten van een breed assortiment aan nieuwe en tweedehands boeken. Vaak zijn er ook optredens of signeersessies bij te wonen. De winkel maakt deel uit van een zelfstandige keten van goed gesorteerde boekhandels in Noord-Nederland.
- Podium Explore | In dit prachtige pand (voorheen de Westerkerk) toveren kunstenaars een glimlach op je gezicht bij de vrolijkste poëtische feestjes. Het is een café, een atelier en epicentrum van festival en productiehuis Explore The North, met elke vrijdag programma.
- Literaire ontmoetingsbank | Op deze eerste literaire bank van Leeuwarden, gemaakt door Ineke van der Blom, is het gedicht ‘eenzamens’ van Sytse Jansma te lezen. Binnen deze route heeft de bank bovendien een ontmoetingsfunctie.
Geïnteresseerd in nog een literaire wandelroute? Bij de Poëzieroute wandel je in de binnenstad langs prachtige tableaus met gedichten van lokaal en landelijk bekende dichters en schrijvers.
