De top

‘Der is hjir hielendal gjinien!’ rôp ik optein, hurder as strikt needsaaklik.
Johan joech my hymjend in flau glimke en seach doe wer op syn telefoan. ‘Ek gjin berik,’ prúste er wylst er tsjin in rotsblok leunde.
Ik die as hearde ik it net. Boppe lei ús bestimming. It wie noch heechút in kilometer, we koenen der yn tweintich minuten wêze. ‘Klear foar?’ frege ik.
‘Gean do mar. Ik bliuw hjir wol,’ sei er.
‘Wat!? Sa ticht by de top en dan ôftaaie? Wolst it útsjoch dan net sjen, man?’
Hy wiisde om him hinne. ‘Is dat oars as hjir?
‘Ja.’
Hy gnyske om myn flotte antwurd. ‘Ok dan, watsto wolst, op nei de top.’
Swijend rûnen we fierder. Gjin berik, dat hie ik him sa ek wol sizze kinnen. Wa’t boppe de poalsirkel yn ’e bergen kuiert, hâldt dêr rekken mei. No ja, Johan miste syn frou en bern fansels, dat begriep ik wol. As ik dy hawwe soe, soe ik miskien ek fergroeid wêze mei myn telefoan, op syk nei berik. Yn stee dêrfan makke ik sa no en dan foto’s, wylst de top hieltyd neier kaam. Ik wiisde nei in skûlhut flakby. ‘Wat tinkst, sille wy dêr aanst lunche?’
‘Geane wy net gelyk wer nei ûnderen dan?’
Ik suchte. ‘Wolst dat echt leaver?’ Ik die net in protte muoite myn teloarstelling te ferbergjen.
Johan bûn yn. ‘Lunch yn de skûlhut,’ konkludearre er. ‘Wêrom net, wy binne der no dochs.’

De top fan de berch lei op presys 1916 meter hichte, sei it plakkaat. It útsjoch wie waansinnich. Ik frege my ôf oft dit gefoel net better wie as alle mominten mei Noa de ôfrûne jierren. Johan makke ûnderwilens rûtineus foto’s mei syn telefoan.
‘Selfie?’ frege ik.
We gienen neist inoar stean en om bar drukten we ôf, foto’s foar it argyf. Nei in skoftke wienen ús fingers ferklomme. ‘Sille we nei de hut?’ frege Johan.
‘Noch even om my hinne sjen,’ antwurde ik. ‘Ien momint.’
‘Fansels.’ Hy sûndere him ôf. Ut in eachhoeke wei seach ik him wat snie fuortskoppen. As hie de top him neat dien. Miskien moast ik dat ek net ferwachtsje. Dizze fakânsje hie úteinlik myn idee west. Al jierren hie ik it noarderljocht sjen wollen, mar Noa hie soks neat skele kinnen. Doe’t ik it letter in kear falle liet by Johan en Marijke, wie it samar klear. ‘Gean do mar,’ hie Marijke sein. ‘Ik soargje wol foar Anouk.’
‘Seker witte?’
‘Ik kin bêst twa wiken allinnich foar ús dochter soargje. Gean dochs lekker te kuierjen, it is goed foar dy. En foar ditte.’ Pleagjend hie se oer syn bealch wreaun.
In lêste kear naam ik it útsjoch yn my op, doe gie ik nei Johan dy’t efkes fierderop stûf nei de grûn stoareage. ‘No dan. Tiid foar in hapke?’

Yn it skûlhutsje wie it net folle waarmer as bûten. Yn in hoeke lei wat rommel fan foarige besikers, lege pûden sjips ensa. Ut myn tas helle ik wraps en lytse plestik kûpkes mei sûkeladepasta. It hie ús fêste lunch west de ôfrûne dagen, maklik mei te nimmen en klear te meitsjen. Oan drinken hienen we allinne wetter mei. ‘Under ha we aanst wol in bierke fertsjinne,’ fûn ik. ‘De berch is no offisjeel oerwûn.’
‘Klinkt goed!’ Hastich skrokte Johan syn wrap op. Ik frege my ôf oft er om it útsjoch fan it bier it tempo opfierde, of it hiele idee fan nei ûnderen gean. Under, dêr’t er berik hie.
‘Hast fan ’e moarn noch mei Marijke appt, dochs?’
‘Ja,’ sei er tusken twa happen troch.
‘En? Problemen? Mei Anouk miskien?’
Hy slokte it lêste fan syn wrap troch. ‘Problemen? Nee hear. Nee, alles syn gonkje.’ It fleske wetter wie no oan bar.
‘Wêrom sjochst dan hieltyd op dyn telefoan? Of bist wer oan it ynsetten?’ It wie der al út foar’t ik der erch yn hie.
‘Ferdomme man! Do witst dochs dat ik al jierren clean bin? Dy goksites haw ik allegearre blokkearre.’
Ik liet net los. ‘Wat sitst dan konstant te sjen op dat skermke?’
‘Wat, mei ik net myn eigen dingen byhâlde?!’
Ik besleat om te de-eskalearjen. ‘Tuerlik wol. Giest dyn gong ek mar. Mar it is wol skande. Mist in soad. Ik wit eins hielendal net oftst hjir wol genietest.’

Swijend rûnen we net folle letter nei ûnderen. Ut en troch ferbruts ik allinne de stilte as we op it paad minsken op wei nei de top tsjinkamen. ‘Bist der hast, trochsette no,’ sei ik dan yn it Ingelsk. Fan Johan gjin kik mear. Ek syn telefoan kaam net mear út de bûse. Ik fielde my skuldich. Wat gong it my ek oan dat er dêr de hiele tiid op siet? Hy woe it nijs byhâlde, Marijke appe, syn freonen fan de fuotbalklup, dat soarte fan dingen. Net elkenien is itselde. Net elkenien is sa’n eigenheimer as ik. Noa hie dat ek mar frjemd fûn. ‘Hast ek neat en nimmen nedich, no?’ hie se my faak genôch foar de fuotten smiten. Ik tocht dat soks net wier wie, want ik hie har dochs nedich? Doe’t se der nei acht jier genôch fan hie, seach ik it net mear sitten en begûn ik mar te sûpen. It duorre twa dagen, doe socht ik op ynternet al ynformaasje oer it noarderljocht en kuierrûtes boppe de poalsirkel.

‘Earst sauna of earst bier?’ frege ik Johan doe’t we ûnder by it kampemint oankamen.
‘Bier – sauna – bier,’ joech er yn trije wurden de winske folchoarder oan. Ik lake en bestelde oan de bar. Achttjin euro foar twa fleskes, mar dat moast dan mar. In soad kar wie der net hjir yn the middle of nowhere.
Wy gongen yn twa maklike stuollen by de kachel sitten. ‘Tsjoch! Op de oerwinning!’
Johan die fleurich mei. Noch altyd hie er de telefoan net út ‘e bûse pakt en ik begûn my der gek genôch hieltyd skuldiger om te fielen. ‘Moatst net, eh … efkes thús tsjekke ofsa.’
Hy gnyske. ‘Al dien doesto oan it bestellen wiest.’
Ik lake mei. ‘En?’
‘Gjin nijs. De froulju ha it tink te drok om my te missen.’
‘En foar de rest?’
‘Feyenoord punten ferspile. Oaljeramp earne. Ierdbeving yn Sina.’
‘Slim?’
‘Noch efkes ôfwachtsje, is krekt bard.’
Knap dat er dat yn dy twa minuten allegearre meikrigen hie. ‘En de social media?’
‘Dy komme sa noch, asto nei it toilet bist.’
Tegearre laken we. ‘Hé Johan, wat ik dêr boppe sei, dêr moatst dy mar net tefolle fan oanlûke,’ sei ik foar de wissichheid. ‘Fansels tsjeksto mei Marijke en dyn fuotbalmaten en lêsto it nijs út Sina. Ik bin sels wierskynlik raar dat ik soks net doch.’
Hy brocht it bier nei de mûle en naam in grutte slok. ‘Nee, hiest gelyk,’ sei er doe. ‘Hiest hielendal gelyk. Ik genietsje net.’

Beide dronken we it bier rapper op as eins moatte soe. It preau tagelyk bitterder as oars. ‘It is dyn skuld net,’ sei er nei in pear slokken.
‘Kampearje is dochs net sa dyn ding?’ betocht ik.
‘Dat is it ek net. It is net in spesjaal iets. Net de tinte, it bier, de sauna, it kuierjen … ik wit dat it allegear moai is, in aventoer ensa, mar … ik fiel it net.’ Hy boarte mei it etiket fan it fleske. ‘It gokken …’ Hy stûke.
‘Dochs noch?’ frege ik sêft.
‘Nee … Ja en nee. Ik doch it net mear … ik ha it Marijke tasein, dêr hâld ik my oan.’
‘Goed. Dat is goed.’
Suver sûnder it te merken knikte er. ‘Ja, mar …’ Hy seach yn it neat. ‘Der is wat kapot … Iets dat …’ Hy suchte. ‘Witst, fan ’e moarn seach ik nei dy.’
‘Oh?’
‘We sieten dêr.’ Hy wiisde nei it taffeltsje dêr’t wy fan ’e moarn moarnsiten hienen. ‘Do rûktest oan ‘e kofje foardatst him dronkst.’
‘Dat doch ik altyd.’
‘It is goedkeape oploskofje.’
‘Bliuwt kofje,’ fûn ik.
Hy glimke. ‘Dat bedoel ik. Dat genietsjen, fan stomme dingen. Fan de oploskofje, fan de wraps mei sûkelade. Fan it feit dat de berch presys 1916 meter heech is, of dat der hielendal gjinien is … Man, ik bin sa jaloersk op dy.’ Hy naam in lêste slok.
Ik skrok derfan. ‘Op my? Mar do hast alles. Goede baan, moai hûs, leave frou, berntsje. Dyn freonen fan it fuotbaljen.’
‘Dat wit ik allegear wol!’ Hy sette syn lege fleske mei in klap del. ‘Dat wit ik allegear wol,’ sei er, sêfter no. ‘Yn myn holle, ik wit it. Mar ik fiel it net, dy lytse dingen. It is oft it net mei, troch wat der eartiids bard is. Troch dy gokkerij, tink ik dan.’
‘Wat bist nedich?’ frege ik ynienen hiel kalm.
Hy tocht nei en seach nei de bar. ‘Rêst,’sei er simpel. ‘Rêst yn ’e kop. It genietsjen komt pas echt as de holle rêstich is.’ Hy gie oerein en rûn nei de bar om nije drankjes te bestellen, mar de barman wie yn gjin fjilden of wegen te bekennen. ‘Der is hjir hielendal gjinien,’ hearde ik him mompeljen.